Ceza Hukuku
Ceza Hukuku ve Avukatın Ceza Yargılamasında Rolü
Ceza hukuku alanında çalışan avukatlar halk arasında ceza avukatı olarak da anılsa da ülkemizde avukatlıkta uzmanlaşma olmadığından bu tip unvanların kullanımı doğru değildir.
Soruşturma ve kovuşturma aşamalarında sanıkların her zaman savunma hakları vardır. Bu nedenle, eğer şüpheli ya da sanık kendi imkanı ile avukat temin edemezler ise kendilerine CMK sisteminden avukat atanır. Sanığa avukat atanması bazı durumlarda isteğine bağlı iken bazı durumlarda ise zorunludur. Örneğin; şüpheli veya sanık; çocuk, kendisini savunamayacak derecede malûl veya sağır ve dilsiz ise ya da hakkında alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı soruşturma ya da kovuşturma yapılıyorsa şüpheli/sanığın istemi aranmaksızın barodan bir müdafi görevlendirmesi yapılır.
Ceza Hukuku Amaçları
Kamu hukuku kapsamına giren ceza hukuku suç tekil eden eylemlere karşı uygulanacak yaptırımları düzenler. Ayrıca, ceza hukukunun suçun konusu eylemin gerçekleşmesini önleyici ve eylemin gerçekleşmesi halinde ise yaptırım uygulama işlevi vardır. Bununla birlikte, ceza hukukunun suçluyu ıslah edip topluma geri kazandırma amacı vardır.
İcra hukukunda olduğu gibi ceza hukukunda da devlet kişilere yasakladığı güçleri kendi eliyle kullanılmakta ve suçluları cezalandırarak ıslah etmeyi amaçlamaktadır.
Ceza Davası ve Görevli Mahkemeler
Savcılık soruşturması sonucunda haklarında yeterli şüphe bulunan şahıslar hakkında kovuşturma yapılması için açtığı kamu davasıdır. Kısaca, mahiyetine bakılmaksızın her ceza davası bir kamu davasıdır.
Ceza davalarına bakmakla görevli genel mahkemeler;
- Ağır ceza mahkemesi
- Asliye ceza mahkemesi
Bu mahkemelerin görevleri ile alakalı bir çok istisna olduğundan kesin bir ayrım yapılamaz fakat, temel kriter 10 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren dava ve işlere asliye ceza mahkemesi bakmakla görevlidir. 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren işlere ağır ceza mahkemeleri bakmakla görevlidir.(5235 Sayılı Kanun md. 12)
Ceza davalarına bakmakla görevli özel kanunla kurulan diğer ceza mahkemeleri;
- Çocuk ceza mahkemesi
- Çocuk ağır ceza mahkemesi
- Devlet güvenlik mahkemesi (Türk yargı teşkilatında şu an bulunmamaktadır.)
- Fikri ve sinai haklar ceza mahkemesi
gibi mahkemelerin yanı sıra sulh ceza hakimliğinin görevi ise soruşturma aşamasına dair birtakım işlemlerdir.