Gerçek kişi ve tüzel kişiler ile idare arasında uyuşmazlıklar ile ilgili hukuki ilişkiyi düzenleyen hukuk dala idare hukuku denmektedir. İdarenin kapsamı; devlet kurumları yani Kamu ve Devlet Tüzel kişiliği bulunan kurumlardır.
Uzmanlarımızın Hazırladığı Makalelere Göz Atın!
İdari Davalarda Avukatın Önemi
İdari yargı alanında davalarda gerçek ya da tüzel kişinin kamu gücünü elinde bulunduran idareye karşı savunmasız ve güçsüz olduğu izaha gerek olmayan bir gerçektir.
İdari davalar, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’na tabi olduğundan özel usul kuralları ile yargılama süreci yürütülmektedir. Bunun yanında İdare, kendisini avukat ile temsil ettireceğinden profesyonel bir hukuki yardım almadan açılan idari davaların çok büyük hak kayıplarına yol açtığı görülmektedir.
İdare Hukuku idarenin işlem ve eylemlerinin sınırlarını belirler. İdari yargı, idari işlem ve eylemler sonucu ortaya çıkabilecek hukuku uyuşmazlıkların çözümünü düzenler. İdari işlemler hukuka uygunluk karinesinden yararlandığından bu idari işlem açıkça kanuna aykırı olsa bile geçerliliğini korur. Geçerliliği doğumundan itibaren belli olan idari işlem ancak iptal davası açılarak iptal edilebilir.
İdari Davalarda Yürütmenin Durdurulması
İdari işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile açılan iptal davalarında eğer dava açıldığı halde telafisi güç zararların doğacağı ihtimali varsa Yürütmeyi Durdurma kararı ile işlemin geçici iptali sağlanabilmektedir.
İdari yargı sisteminin içinde idare mahkemelerinin yanı sıra vergi mahkemeleri de bulunmaktadır. Bu mahkemelerin görevi vergiler ile ilgili uyuşmazlıkları yargılama sonucu karara bağlamaktır.
İdari Yargıda Davalar
İdare Hukukunda düzenlenen iki tür dava vardır. Bunlar;
- İptal Davası
- Tam Yargı Davası
İptal Davası: Herhangi bir idari işlemin iptali amacıyla açılan dava türüdür. Bu dava ile idare tarafından yapılan işlemin iptali talep edilmektedir. İptal davasının haklı olması için idarenin işlemi:
- Yetki
- Sebep
- Şekil
- Konu
- Maksat
bakımından sakat olması gereklidir. Bu unsurların birinin sakat olması dahi idari işlemin iptali için yeterlidir.
Tam Yargı Davası: İdari İşlem veya eylem sonucu ortaya çıkan zararın tazminini sağlamak amacıyla açılan davadır. Kısaca, bir tür tazminat davasıdır.
İdare hukuku disiplin cezaları, idari para cezaları ve mülkiyet hakkıyla ilgili olan kamulaştırma gibi hukuki işlemlerle ilgili düzenlemeler de içermektedir. Kısaca kamu tüzel kişileri ve kişiler/özel tüzel kişileri arasındaki ilişkileri düzenler.
İdari Yargı Teşkilatı
İlk derece Mahkemeleri
- İdare Mahkemesi
- Vergi Mahkemesi
İstinaf
- Bölge İdare Mahkemesi
Temyiz
- Danıştay
İdare Hukukunda Sıkça Sorulan Sorular
İdari makamların kamu gücünü kullanarak idare fonksiyonuna yönelik yapmış olduğu ve hukuki alanda sonuç doğuran işlemlere idari işlem denir.
Bu unsurların hangisinde sakatlık bulunduğuna göre uygulanacak yaptırımlar farklılık göstermektedir. Avukatınız uygulanacak yaptırımların tespitinde bulunup ona göre bir yol izlemekte size yardımcı olacaktır.
Kamu idareleri kamu gücü yetkisine sahip olduklarından tek yanlı idari işlem tesis edebilirler. Bunun yanında, idari işlemler icra’i niteliğe sahip olduğundan re’sen uygulanabilirler.
Kamulaştırmaya itiraz etmek mümkündür. Bunun için kamulaştırma kararının iptaline ilişkin dava açılması gerekmektedir. Bu davayı açabilmek için kamulaştırma kararı ile menfaatinizin ihlal edilmiş olması gerekmektedir.
Kamulaştırma işlemi açıkça hukuka aykırı olduğunu ya da kamu yararı amacı gütmüyor olması sebebiyle kamulaştırma kararının iptali istenebilir. Öte yandan idarenin kamulaştırma kararını alırken usul işlemlerinde eksiklik yapması (Örneğin: usulsüz tebligat v.b.) durumunda da kararın iptali istenebilmektedir.
İdari yargıda iki çeşit dava türü vardır bunlar: İptal ve Tam Yargı (Tazminat) davalarıdır.
İptal davaları için kanunda öngörülen süre dilekçeler teatisi bittikten sonra 6 aydır. Ancak bu süreler mahkemeler için kesin süre olmayıp düzenleyici niteliktedir.
Tam yargı davaları için kanunda belirli bir süre öngörülmemiştir. Tam yargı davalarının süresi açılan davanın nev’ine göre değişmektedir.