Ceza Hukuku, uygulanacak yaptırımları düzenler. Ayrıca, ceza hukukunun suçun konusu eylemin gerçekleşmesini önleyici ve eylemin gerçekleşmesi halinde ise yaptırım uygulama işlevi vardır. Bununla birlikte, ceza hukukunun suçluyu ıslah edip topluma geri kazandırma amacı vardır. İcra hukukunda olduğu gibi ceza hukukunda da devlet kişilere yasakladığı güçleri kendi eliyle kullanılmakta ve suçluları cezalandırarak ıslah etmeyi amaçlamaktadır.
Uzmanlarımızın Hazırladığı Makalelere Göz Atın!
Ceza Hukukunda Avukat
Ceza hukuku alanında çalışan avukatlar halk arasında ceza avukatı olarak da anılsa da ülkemizde avukatlıkta uzmanlaşma olmadığından bu tip unvanların kullanımı doğru değildir.
Soruşturma ve kovuşturma aşamalarında sanıkların her zaman savunma hakları vardır. Bu nedenle, eğer şüpheli ya da sanık kendi imkanı ile avukat temin edemezler ise kendilerine CMK sisteminden avukat atanır. Sanığa avukat atanması bazı durumlarda isteğine bağlı iken bazı durumlarda ise zorunludur. Örneğin; şüpheli veya sanık; çocuk, kendisini savunamayacak derecede malûl veya sağır ve dilsiz ise ya da hakkında alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı soruşturma ya da kovuşturma yapılıyorsa şüpheli/sanığın istemi aranmaksızın barodan bir müdafi görevlendirmesi yapılır.
Ceza Davası ve Görevli Mahkemeler
Savcılık soruşturması sonucunda haklarında yeterli şüphe bulunan şahıslar hakkında kovuşturma yapılması için açtığı kamu davasıdır. Kısaca, mahiyetine bakılmaksızın her ceza davası bir kamu davasıdır.
Ceza davalarına bakmakla görevli genel mahkemeler;
- Ağır ceza mahkemesi
- Asliye ceza mahkemesi
Bu mahkemelerin görevleri ile alakalı bir çok istisna olduğundan kesin bir ayrım yapılamaz fakat, temel kriter 10 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren dava ve işlere asliye ceza mahkemesi bakmakla görevlidir. 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren işlere ağır ceza mahkemeleri bakmakla görevlidir.(5235 Sayılı Kanun md. 12)
Ceza davalarına bakmakla görevli özel kanunla kurulan diğer ceza mahkemeleri;
- Çocuk ceza mahkemesi
- Çocuk ağır ceza mahkemesi
- Devlet güvenlik mahkemesi (Türk yargı teşkilatında şu an bulunmamaktadır.)
- Fikri ve sinai haklar ceza mahkemesi
gibi mahkemelerin yanı sıra sulh ceza hakimliğinin görevi ise soruşturma aşamasına dair birtakım işlemlerdir.
Ceza Hukukunda Sıkça Sorulan Sorular
Uzlaşma kurumu ceza hukukumuza 1 Haziran 2005 tarihinde dahil olmuştur. Halk arasında uzlaştırmacı yerine genelde arabulucu terimi kullanılsa da uzlaştırma ile arabuluculuk farklı kavramlardır. Uzlaştırma kurumu yalnızca ceza hukukunda var olan bir sistemdir. Uzlaştırmaya tabi olan suçlar genelde basit suçlardır. Hakaret, Güveni Kötüye Kullanma, Haberleşmenin Gizliliğini İhlal gibi suçlar uzlaşmaya tabi suçlardan birkaç tanesidir. Uzlaşmaya tabi suçların listesine https://alternatifcozumler.adalet.gov.tr/OrtaDetay/uzlastirma-kapsamina-giren-suc-listesi linkinden ulaşabilirsiniz.
Türk Ceza Kanununda bazı suçlar şikayete tabi iken bazı suçlar için şikayete gerek yoktur. Şikayete tabi suçlarda şikayetten vazgeçilmesi durumunda karşı tarafa ceza verilmez ve aynı suçtan dolayı tekrar şikayette bulunulamaz. Şikayete tabi suçların belli başlı olanları şunlardır; konut dokunulmazlığı ihlali, tehdit, cinsel saldırı, dolandırıcılık, taksirle yaralama, hakaret, hırsızlık, özel hayatın ihlali, bedelsiz senet kullanma, taksirli iflas, çocuk kaçırma ve kasten yaralama suçlarıdır. Kasten yaralama suçlarının bu gruba dahil edilebilmesi için basit olarak kabul edilen suçlar arasında bulanması şarttır.